Een rechtse directe in de strijd tegen Parkinson
De ziekte van Parkinson is een progressieve neurologische aandoening die miljoenen mensen wereldwijd treft. Hoewel het voornamelijk bekend staat om zijn invloed op motoriek, beïnvloedt de ziekte ook andere aspecten van het leven, zoals stemming, cognitie en het vermogen om dagelijkse taken uit te voeren. Steeds meer onderzoek wijst uit dat regelmatige, intensieve lichaamsbeweging zoals boksen voordelen kan bieden. In dit artikel onderzoeken we hoe boksen een krachtige aanpak kan zijn om de levenskwaliteit voor patiënten met de ziekte van Parkinson te verbeteren.
De ziekte van Parkinson: kenmerken en symptomen
Parkinson is een aandoening die wordt veroorzaakt door de afname in productie van dopamineneuronen in de hersenen, met name in een gebied van de zwarte kernen. Dopamine is een neurotransmitter die essentieel is voor het overbrengen van prikkels en het samenspel tussen verschillende delen van de hersenen. Naarmate de productie afneemt, ervaren mensen met Parkinson symptomen zoals:
- Tremoren (beven in rust, vaak beginnend in de handen of vingers)
- Rigiditeit (spierstijfheid, vooral in de armen, benen of romp)
- Bradykinesie (vertraagde bewegingen)
- Posturale instabiliteit (evenwichtsproblemen)
Naast deze motorische symptomen kunnen ook niet-motorische symptomen optreden, zoals depressie, angst, geheugenproblemen en slaapstoornissen.
Het progressieve karakter van de ziekte
De ziekte van Parkinson is progressief, wat betekent dat de symptomen geleidelijk erger worden. De snelheid van progressie varieert per persoon, maar over het algemeen verloopt de ziekte in stadia. In de vroege stadia hebben patiënten vaak lichte klachten en subtiele bewegingsproblemen. Naarmate de ziekte vordert, worden de beperkingen ernstiger en kunnen dagelijkse taken moeilijker of onmogelijk worden zonder hulp.
Het gebrek aan de schakelstof (dopamine), in de hersenen leidt tot het afnemen van de verbindingen tussen neuronen. Het kost steeds meer concentratie en energie in de hersenen om taken te blijven uitvoeren en zeker om nieuwe vaardigheden aan te leren. Dit benadrukt het belang van interventies die niet alleen spieren versterken, maar ook de hersenen stimuleren.
Het belang van beweging voor het brein
Lichaamsbeweging is van cruciaal belang voor iedereen, maar vooral voor mensen met Parkinson. Regelmatige beweging kan de achteruitgang van delen van het brein vertragen. Sommige studies suggereren zelfs dat het de hersenstructuren beschermt die door de ziekte worden aangetast. Gevarieerd bewegen, afwisselend links en rechts bijvoorbeeld, bevordert de juiste afstemming tussen het zenuwstelsel en de spieren van armen, romp en benen. Beweging kan ook andere delen uit het brein activeren om bij te dragen aan de uitvoering van een taak. Dit betekent dat beweging mogelijk kan helpen om de symptomen van Parkinson te verlichten of te stabiliseren.
Dubbeltaken en coördinatie
Een extra uitdaging voor mensen met de ziekte van Parkinson is het uitvoeren van "dubbeltaken" – dat wil zeggen, het tegelijkertijd uitvoeren van meerdere activiteiten, zoals lopen terwijl je met iemand praat of je evenwicht bewaren tijdens een beweging. Deze taken zijn moeilijk omdat ze extra afstemming vereisen in het brein, in meerdere gebieden tegelijk. Boksen biedt een ideale oefening omdat meerdere delen van het brein tegelijkertijd actief worden.
Tijdens een training moeten deelnemers combinaties van stoten onthouden, reageren op aanwijzingen van hun trainer en tegelijkertijd hun balans bewaren en bewegen. Deze gecombineerde uitdaging is precies wat de hersenen nodig hebben om verbindingen te blijven maken en bestaande verbindingen te versterken. Bovendien stimuleert boksen de productie van dopamine, wat belangrijk is voor het afremmen van de ziekte.
Waarom Boksen?
Boksen voor Parkinson, ook wel bekend als "non-contact boksen", is een steeds populairdere vorm van therapie. Het is intensief, vereist coördinatie en daagt zowel het lichaam als de geest uit. En het beste van alles: het is leuk en motiverend voor veel deelnemers.
Voordelen van boksen:
- Verbeterde motoriek: Door de snelle, repetitieve bewegingen en de focus op coördinatie en timing kan boksen helpen om de spierstijfheid en tremoren te verminderen.
- Balans en coördinatie: Het voortdurend verplaatsen van het gewicht, draaien, en reageren op visuele en auditieve prikkels verbetert de balans.
- Cognitieve training: Boksen stimuleert de hersenen door deelnemers te dwingen om snelle beslissingen te nemen en complexe bewegingen uit te voeren.
- Fysieke kracht en uithoudingsvermogen: Door het gebruik van verschillende spiergroepen kan boksen de algehele conditie verbeteren.
- Zelfvertrouwen en mentale weerbaarheid: De uitdaging van boksen, gecombineerd met de positieve effecten op het lichaam, kan het zelfvertrouwen van patiënten vergroten en hen een gevoel van controle teruggeven.
De ervaringen van deelnemers
Veel mensen met Parkinson die deelnemen aan boksen, melden positieve resultaten, zowel fysiek als mentaal. Enkele ervaringen van deelnemers:
Het verhaal van Koos (74)
Jan kreeg vijf jaar geleden de diagnose Parkinson. Na zijn diagnose merkte hij al snel dat zijn bewegingen trager werden en dat hij moeite kreeg met alledaagse taken zoals het knopen van zijn overhemd. Toen zijn fysiotherapeut boksen voorstelde, was Jan sceptisch. "Ik dacht dat boksen veel te intens zou zijn voor iemand zoals ik," zegt hij. Maar na enkele sessies begon hij verandering te merken. "Mijn evenwicht verbeterde, en ik merkte dat ik me mentaal ook scherper voelde. Het voelde alsof mijn hersenen weer actief werden."
Het verhaal van Marie (68)
Maria was altijd actief en deed aan hardlopen voordat ze Parkinson kreeg. Nadat de ziekte haar balans en snelheid begon te beïnvloeden, zocht ze naar een manier om fit te blijven. Toen ze zich bij een boksclub voor mensen met Parkinson aansloot, merkte ze niet alleen fysieke voordelen op, maar ook een sterke sociale verbondenheid. "Het is geweldig om met andere mensen in dezelfde situatie te zijn. We moedigen elkaar aan en luisteren naar elkaars verhalen," zegt ze.
Onderzoek en resultaten
Er zijn ook wetenschappelijke studies die de voordelen van boksen voor mensen met Parkinson ondersteunen. Uit een studie van de Universiteit van Indianapolis bleek dat mensen met Parkinson die aan bokstraining deden, significante verbeteringen zagen in hun balans, mobiliteit en algehele kwaliteit van leven. Ook toonde het onderzoek aan dat deze voordelen langdurig zijn, vooral wanneer mensen met Parkinson regelmatig blijven trainen.
Conclusie
Boksen biedt een unieke en manier om de uitdagingen van Parkinson aan te pakken. Dit komt door de combinatie van training en mentale stimulatie. Hoewel de ziekte van Parkinson progressief is, biedt boksen een manier om controle terug te winnen. Deelnemers voelen zich sterker, alerter en zelfverzekerder, wat bijdraagt aan een betere kwaliteit van leven.
Voor mensen die leven met Parkinson, biedt boksen niet alleen een fysieke uitlaatklep, maar ook een gevoel van samen de strijd voeren tegen de ziekte. Zoals Jan zegt: "Parkinson controleert mijn leven niet meer. Ik doe dat."
Waar kun je deelnemen aan Parkinson Boxing?
Fysiotherapie Medisport is aanbieder van Parkinson boxing in Etten-Leur. Wilt u meer weten? Mailen kan naar info@medisports.nl of bel naar 076 50 10 001. Voor meer locaties kijk op https://www.parkinsonboxing.nl
Bronnen:
- van Laar, T en Drent, M (2017). Parkinson en nu? medische informatie, handreikingen en praktische tips. Koog aan de Zaan: Poiesz Uitgevers bv
- Scherder, E (2014). Laat je hersenen niet zitten. Hoe lichaamsbeweging de hersenen jong houdt. Amsterdam: Atheneum-Polak & van Gennep
- https://www.parkinson.nl/voorlichting/boksen-als-medicijn-tegen-parkinson/
- alle beschikbare informatie op https://www.parkinsonnet.nl/